ESO Başkanı Sayın Nadir KÜPELİ, Türkiye’ye yatırım amaçlı gelen yabancı sermaye girişinde azalma olduğunu belirttikten sonra “…Bizim ekonomik büyüklüğümüze sahip bir ülkenin her yıl en kötü şartlarda bile en az 25-30 milyar dolar net yabancı yatırım alması gerekir. Ancak bizde durum tam tersi durumda.” dedi.
Sayın KÜPELİ ye göre Türkiye’deki yabancı sermayeli yatırımların da dramatik bir düşüş var ve bunu hızla tersine çevirmemiz gerekiyor. Uluslararası sistemle olan entegrasyonu geliştirmemiz gerekiyor. Demokrasi ve hukukun üstünlüğü konusunda atacağımız yeni adımlar, dünyaya pozitif yönde bir gelişme olarak yansıyacağı için, yabancı sermayenin gelişi konusundaki tereddütleri de ortadan kaldıracaktır.
Geçmiş yıllarda, ESO Başkanı, Sayın KESİKBAŞ da “2021 yılında; yıllık 5 milyar dolar ihracat hedefi koyuyoruz. Dış ticaret hacmi oluşturmak için, en önemli unsurun doğrudan yatırım çekmek olduğunu biliyoruz. Türkiye’de, yerleşik olan yabancı sermaye şirketleri içinden Eskişehir’e yatırım çekme zorunluluğumuz var. Bu sebepten dolayı, gerek yurtdışı firmalara gerekse yurtiçi firmalara, Eskişehir’e yatırım yapmaları için, her türlü tanıtım, ziyaret faaliyetlerinde bulunacağız.” demişti.
Yabancı sermeye, Eskişehir’e, arzu edilen boyutta gelir mi zaman gösterecektir. Ancak doğrudan yabancı sermaye yatırımları, Eskişehir’e, ciddi anlamda, ekonomik ve sosyal fayda sağlayacaktır. Eskişehir’de, istihdam artışı, doğal kaynakların etkin kullanılması, bilgi gelişimi, ekonomik büyüme gibi, birçok makroekonomik gelişmeye de katkıda bulunacaktır.
Eskişehir, doğrudan yabancı sermaye yatırımları açısında önemli kentlerimizden biridir. Çünkü Eskişehir’de, hassas mekanik alanında da, ciddi alt yapı, bilgi birikimi ve yetişmiş insan gücü var. Bu alanda da, yabancı sermaye ile birlikte, makro projeler hayata geçirilebilir.
Doğrudan yabancı yatırımlar, bütün dünyada ekonomik büyüme ve gelişme hedeflerinin gerçekleştirilmesi için gerekli ve önemli araçlardan biri olarak değerlendirilmektedir.
Ayrıca doğrudan yabancı sermaye yatırımı, gelişmekte olan ekonomilerde ekonomik gelişmeyi tetikleyen sermaye akışının, en güvenilir unsurlarından biri olarak kabul edilmektedir.
Tüm dünyada, doğrudan sermaye yatırımları, yeni şirket kurma ve tesisi kurma, şube açma, bir tesisi satın alma, firmayla birleşme, firmayı tamamen veya kısmen satın alma veya ortak girişimlerde bulunmak ve lisans anlaşmaları, şeklinde de olmaktadır.
Eskişehir’de maden sektörü alanında da yabancı sermaye ile iş birliği yapılabilir. Bu alanda ciddi imkânlara da sahiptir. Özellikle de ülkemizin, ilk ve tek “Madencilik Kümelenmesi”nin, madencilikle ilgili girişimleri, madenlerimiz, sanayimiz ve yabancı sermaye açısından da önemli bir gelişmedir.
Çünkü Eskişehir, maden bakımından zengin bir ilimizdir. Eskişehir, dünya standardında, altın, boraks, krom, manganez, asbest, dolomit, cips, kaolen, manyezit, perlit, Eskişehir Taşı (Lületaşı), talk, toryum, mermer gibi, madenler sahiptir.
Ülkemizin ve “Eskişehir Maden Kümesi”nin, iş adamlarımızın madencilik alanında, başarılı olabilmesi için, ülkemizde, yüzde 90’ı, yabancı maden tekellerinin eline geçen, yeraltı kaynaklarımızın ve maden işletme ruhsatları geri alınarak, madenlerimiz kamulaştırılmalıdır.
Ayrıca madenlerimiz sadece ham madde olarak değil, yüksek katma değerli uç ürün olarak değerlendirilmeli, madenlerle ilgili Ar-Ge çalışmalarına da ivme kazandırılmalıdır.
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri istatistiklerine baktığımızda, 2015 yılında ülkemize yatırım için gelen yabancı sermaye miktarı 12,1 milyar dolar iken bu miktar 2023 yılında 5,5 milyar dolara geriledi.
Ayrıca Eskişehir’de, yabancı veya yerli yatırımların ivme kazanması için, yatırımlara yön verecek “Mastır Plan” şarttır. Eskişehir için yapılacak, bir “Mastır Plan”, hem bölge sanayicisi, hem de yerli veya yabancı yatırımcı için rehber olacaktır.
Çağımızda, gelişmiş ve gelişme aşamasında olan ülkeler ve kentler, yabancı sermaye yatırımların, girişini sağlamak için, yoğun çaba harcamaktadırlar. Çünkü yabancı sermaye yatırımları, ülkelerin ve kentlerin büyümesi ve kalkınmasında, istihdam alanında en belirleyici yatırım türüdür.
Eskişehir’e, yabancı sermayenin gelmeyişinin, sebep/sebepleri var. Öncelikle, bu alanda Eskişehir’de, yıllardır yabancı sermaye ile ilgili sürekli ve kalıcı ciddi bir çalışma ve stratejisi olmadı veya yabancı yatırımcının dikkatini çekecek gelişme veya ortamlar oluşturulamadı.
Eskişehir’in, dünyadaki büyük yatırım pastasından çok daha fazla pay alması, küresel ekonomik sisteme entegrasyonu arttırmak için büyük yeni yabancı yatırımları Eskişehir’e çekmek gerekiyor. Bu nedenle de yabancı sermaye, yatırımcılarına her türlü kolaylık gösterilmelidir.
Eskişehir'de, hayata geçecek olan yabancı sermaye, Milli güvenliği ve kamu menfaatlerini tehdit etmemeli, çevreye, ülke ekonomisine zarar vermemeli, en önemlisi de yerli yatırım sonucu, üretimin kayba uğramasına yol açmamalıdır.
Eskişehir de yer alacak yabancı sermaye, ekonomik büyümeye, teknolojinin geliştirilmesine, üretim kalitesinin yükseltilmesine, iş fırsatlarının arttırılmasına, ihracatın geliştirilmesine ve global pazarlara açılma gibi imkanların yaratılmasına da öncülük edecektir.
