İzmir'in ilk kurulduğu yer günümüzde Bornova ilçesi sınırları içerisinde yer alan Yeşilova Höyüğü'dür. Bu höyüğün çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda İzmir'de ilk yerleşimin 8-9 bin yıl önce gerçekleştiğine ilişkin buluntular ortaya çıkarılmıştır.
İzmir'in 8.500 yıllık tarihine tanıklık eden Yeşilova Höyüğü Bornova'nın Karacaoğlan mahallesinde Manda Çayı'nın kıyısında yükselir. Höyüğün doğusunda Işıkkent Eğitim Kampüsü, güneybatısında ise Bornova Anadolu Lisesi bulunmaktadır.
Yeşilova Höyüğü'nde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan buluntular höyüğün Neolitik Çağ'dan günümüze kadar kesintisiz iskan edildiğini göstermektedir.Neolitik Çağ'a ait III. kat, bugünkü ova yüzeyinin 3-4 metre altında bulunmaktadır. Bu kattaki buluntular, dönemin sakinlerinin tarıma başladığını, hayvancılık yaptığını ve yerleşik bir hayata geçtiğini göstermektedir.
En alt tabakalar olan 7. ve 8. tabakalarda ise, dörtgen ve oval planlı, saz ve ağaç dallarından yapılma kulübelere rastlanmıştır. Bu kulübelerin civarında, ovaklar ve kül kalıntıları bulunmuştur. Diğer buluntular arasında ise çanak çömlekler, tarım aletleri, süs eşyaları ve dini objeler yer almaktadır.
Kazılar Yeşilova Höyüğü'nün İzmir'in ilk yerleşim yerlerinden biri olduğunu göstermektedir. Höyüğün, bir liman kenti olarak önemli bir rol oynadığı söylenebilir. İzmir'in ilk kurulduğu yer olarak kabul edilen Yeşilova Höyüğü günümüzde İzmir Arkeoloji Müzesi'ne bağlı bir arkeolojik sit alanı olarak korunmaktadır.
