Eskişehir-Kütahya kara yolunda 1937 yılında kurulan Eskişehir Orman Fidanlık Müdürlüğü'nde ardıç, karaçam, sarıçam, sedir, meşe, ıhlamur, akçaağaç, dişbudak, lavanta, biberiye, adaçayı, kekik, ekinezya, zufa otu gibi 200 farklı türde orman ağacı ile tıbbi aromatik bitkinin fidanları üretiliyor.
Tohumdan üretim yapılan tesiste, tohum bahçesi, tohum çıkarma tesisi ve tohum stok merkezi bulunuyor. Tohum bahçesi ya da tohum toplama sahalarından elde edilen kozalak ve tohumlar, tohum çıkarma tesisinde işlenip kullanılabilir hale getiriliyor.
İstenmeyen parçalarından arındırılan tohumlar, Eskişehir Orman Fidanlığının 5 ton kapasiteli, 4 ile sıfırın altında 18 derecelere sahip depolarında korunuyor. Kapasitenin aşıldığı tesiste, şu anda 6 tondan fazla tohum muhafaza ediliyor.
Depolarda yıllarca saklanabilen tohumlar, Tarım ve Orman Bakanlığının üretim programı çerçevesinde geleceğin ormanlarını oluşturmak için çimlendirilip fidan haline getirildikten sonra toprakla buluşmaya hazırlanıyor.
"Burada tohumdan fidana, fidandan ormana bir serüven var"
Eskişehir Orman Fidanlığı Müdürü İzzet Bolatkıran, fidanlığın önemli bölümlerinden birinin tohum stok merkezi olduğunu söyledi.
Merkezde ağaçların yanı sıra lavanta, biberiye, adaçayı gibi tıbbi aromatik bitkilerin tohumlarının saklandığını anlatan Bolatkıran, şöyle konuştu:
"Tohum stok merkezi fidanlığın kalbi gibi. Her şey bir tohumla başlar. Bunun için de tohumun sağlıklı şekilde saklanması gerekiyor. 5 ton kapasiteye sahip merkezimizde tohumları zarar görmeden 5 ila 10 yıl arasında saklayabiliyoruz. Bu tohumları tohum bahçelerimizden, tohum meşcerelerimizden ya da tohum toplama sahalarından toplayıp merkeze getiriyoruz. Tohum toplama işlemi temmuz ayında başlayıp, ertesi yılın nisan ayına kadar sürer. Topladığımız meyve ve kozalakları, tohum çıkartma ünitemizde işlemde geçiriyoruz. Özel işlemden geçirdiğimiz tohumları saf hale getirip, tohum stok merkezinde saklamaya başlıyoruz."
Bolatkıran, türlerine göre birer kilogram tohumun tamamı çimlenirse 42 bin karaçam, 102 bin sarıçam, 1 milyon lavanta üretilmiş olacağını dile getirdi.
Tohum stok merkezinin amacının fidan üretiminde kullanılan tohumları saklamak olduğunu ifade eden Bolatkıran, "Bu tohumları yanan orman alanların ağaçlandırmasında, park, bahçe ve peyzajlarda, ağaçlandırma sahalarında dikilecek fidanların üretiminde kullanıyoruz. Burada tohumdan fidana, fidandan ormana bir serüven var." dedi.
Ankara'daki Tohum Islah Araştırma Müdürlüğü görevlilerinin her yıl buradaki tohumlardan numune alıp analiz ettiğini anlatan Bolatkıran, elde edilen sonuçlara göre tohumların fidan üretiminde kullanıldığını, bozulanlar varsa imha edildiğini sözlerine ekledi.
