Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2025'te geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında üçüncü toplantı sona erdi.
Komisyon, ilk toplantısını 10 Aralık’ta, ikinci toplantısını ise 16 Aralık’ta gerçekleştirmişti. Bu iki toplantıda işçi ve işveren taraflarının görüşleri dinlenmiş, ancak herhangi bir rakam açıklanmamıştı.
'Rakamı işverene hükümete sorun'
Beklentiler üçüncü toplantıda rakamların konuşulması yönündeydi ancak toplantının ardından açıklamalarda bulunan Türk-İş Genel Başkanı Ramazan Ağar toplantıda rakam konuşulmadığını söyledi.
Ağar, "Olağan üstü bir çağrı oldu ve biz de burada bulunduk. Başkanlar Kurulumuzun asgari ücretle ilgili tek tek görüşünü aldık. Komisyon toplantısında rakam olarak yine hiçbir şey gündeme gelmedi" dedi.
"Biz hala aynı yerdeyiz. Biz para talep eden tarafız. Para veren ve hükümet bir rakam söylesin ki biz de ona göre tavrımızı alalım dedik" diyen Ağar, Bakan Işıkhan'a görüşlerini ilettiklerini söyledi. Ağar, gerçekleşen enflasyonun hiçbir sonuç getirmeyeceğini belirttiklerini ifade etti.
Ağar "İşveren tarafı hiç rakam söylemiyor. Rakamı gidin işverene hükümete sorun" ifadelerine yer verdi.
Ağar, masada rakam söylemeyeceklerini ve işverenin rakam söylemesi gerektiğini tekrarladı. Ağar ayrıca 4. toplantı tarihinin de belirlenmediğini söyledi.
Görüşme öncesi Türk-İş'te kritik toplantı
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 3'üncü toplantısı öncesi işçi tarafını temsil eden Türk-İş'te Başkanlar Kurulu toplandı.
Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, toplantı öncesi gazetecilerin sorularını yanıtlarken "Her zaman yaptığımız gibi yine asgari ücretin son günlerinde biz Başkanlar Kurulumuzu bugün yapacağız. Bütün genel başkanlarımızın görüşünü alacağız. Ondan sonra 11.30'da gidip asgari ücreti bakanlıkta görüşeceğiz. Rakam gelecek mi, gelmeyecek mi bilmiyoruz. Biz kendi aramızda değerlendirme yapacağız" dedi.
Ağar, Başkanlar Kurulu'nda yapılan görüşme sonrasında da önemli açıklamalarda bulundu.
Asgari ücreti belirlemek için son aşamaya gelindiğini hatırlatan Ağar, "Milleti bu kadar beklentiye sokmanın gereği yok. Bir an önce bunun sonuçlanmasını istiyoruz. Hükümet ve işverenlerin yaklaşımları samimi gelirse tahmin ediyorum kısa süre içerisinde sonuçlandırırız. İnşallah hayırlısı olur" değerlendirmesini yaptı
"Asgari ücret için çalışmamız hazır, karşı tarafın tavrına göre hareket edeceğiz" diyen Ağar, "Asgari ücret masasındaki dört işçi talep ettiği rakamı kağıda yazdı, işveren rakamla gelirse onlar da kağıttaki rakamı verecek" ifadelerine yer verdi.
Bakan Işıkhan önümüzdeki haftaya işaret etmişti
Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan, bu hafta yaptığı açıklamada asgari ücreti önümüzdeki hafta içinde sonuçlandırmayı düşündüklerini belirtirken üçüncü toplantıda ücret tekliflerinin komisyona gelmesini beklediklerini kaydetmişti.
Dördüncü toplantının olup olmayacağına ilişkin soruya Işıkhan, "Üçüncü toplantımızı bir gerçekleştirelim. Ondan sonraki duruma bakarız. Ama artık ücret tekliflerinin komisyonumuza gelmesini bekliyoruz" yanıtını vermişti.
Disk beklentisini açıkladı, Türk-İş rakam söylemiyor
Komisyonda işçi kısmını temsil eden Türk-İş henüz asgari ücretteki beklentilerine dair bir rakam telaffuz etmedi. Yalnızca Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, asgari ücrette yapılacak artışta 2024'te gerçekleşen enflasyonunun da 2025 yılı için beklenen enflasyonunun da kabul edilebilir olmadığını söyledi.
Ağar, ikinci toplantı sonrası yaptığı açıklamada "3. toplantıda sürecin biteceğini zannediyorum. 3. toplantıdan önce bir rakamın belirlenmesini bir daha sizin huzurunuzda talep ediyorum. Bizim rakam söylememizin doğru olmadığına inanıyoruz. Şu anda bir rakam söylenmedi. Biz geçinebilecek bir ücret talep ediyoruz" demişti.
Diğer bir yandan asgari ücrete ilişkin en net talep DİSK'ten geldi. DİSK-AR tarafından yayımlanan "Asgari Ücret Araştırması 2025" raporunda sendikanın asgari ücret beklentisine yer verildi. Araştırmada konuya ilişkin olarak "Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki çalışan olması varsayımından hareketle asgari ücret en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır" denildi. TÜRK-İŞ tarafından yapılan açlık-yoksulluk sınırı araştırmasının sonuçlarına göre kasım ayında yoksulluk sınırı 66 bin 976 olarak açıklandı. Bu veri üzerinden hesaplandığında DİSK'in asgari ücret talebi yaklaşık 33 bin 500 TL'ye işaret etti.
Asgari ücrette olası senaryolar
2025 yılına sayılı günler kala açlık ve yoksulluk sınırı altında yaşamını sürdürmeye çalışan milyonlarca asgari ücretli maaşlarına yüksek zam beklerken patronlar ve ekonomi yönetimi beklenen enflasyon oranında zam yapılmasını istiyor.
Merkez Bankası'nın 2025 yılı için yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 21 seviyesinde bulunuyor. Eğer patronların düşük zam talebi kabul edilir ve yüzde 21 zam yapılırsa mevcutta 17 bin 2 lira olarak uygulanan asgari ücret 20 bin 572 liraya yükselecek.
Diğer bir yandan TÜİK tarafından son açıklanan kasım ayı enflasyon rakamlarına göre yıllık enflasyon yüzde 47,09 olarak gerçekleşirken Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 44 seviyesinde bulunuyor. Eğer asgari ücrete Merkez Bankası'nın yüzde 44'lük hedefine göre artırılırsa asgari ücret 24 bin 483 lira olacak.
Diğer bir yandan pek çok yabancı banka ve kuruluşun önerdiği gerçekleşen ve beklenen enflasyonun ortalaması alınarak bir oran verilirse artışın yüzde 25-30 arasında olması bekleniyor.
Asgari ücret için pek çok farklı senaryo kuruluyor. Olası asgari ücret zam oranları ve yeni ücretler şöyle:
Yüzde 20 zam: 20 bin 402,40 TL
Yüzde 25 zam: 21 bin 252,50 TL
Yüzde 30 zam: 22 bin 102,60 TL
Yüzde 35 zam: 22 bin 952,70 TL
Yüzde 40 zam: 23 bin 802,80 TL
Yüzde 45 zam: 24 bin 652,90 TL
Yüzde 50 zam: 25 bin 503 TL
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belirlenen tarihlerde toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor.
Oyların eşitliği halinde ise başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Mevcut asgari ücret 17 bin 2 lira
Asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 20 bin 2 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 17 bin 2 lira 12 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 23 bin 502 lira 94 kuruş. Bunun 20 bin 2 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 3 bin 100 lira 39 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 400 lira 5 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
