Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yapma hakkı, trafo kapasitelerinin dolu olduğu gerekçesiyle kullanılamıyor. Bu duruma karşı çıkan CHP Eskişehir Milletvekili İbrahim Arslan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın yanıtlaması istemiyle TBMM'ye soru önergesi sundu.
Arslan soru önergesinde şu ifadelere yer verdi;
“Yürürlükte bulunan “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinin” 5’inci maddesinin 5.bendi “bu yönetmelik kapsamında üretim tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişilerin üretim tesisleri ile tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içerisinde olması zorunludur.” şeklinde iken söz konusu bentte 11 Ağustos 2022 tarihinde değişiklik yapılmıştır.
Yapılan değişiklikle 5’inci maddenin 5’inci bendine; “(…) Ancak, 5’inci maddenin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında, tüketim tesisinin bulunduğu dağıtım lisansı bölgesi dışında da üretim tesisi kurabilir” ek cümle ilave edilmiştir.
Bunun sonucunda şehrimize, başka şehirlerde faaliyet gösteren özel şirketler tarafından başvurular yapılmış olup, tüm trafo kapasitelerinin dolmuş olduğu ilgili kurum tarafından gerekçe gösterilerek Eskişehir Büyükşehir Belediyemizin başvuruları olumsuz sonuçlandırılmıştır.
Yine 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun “Lisanssız Yürütülebilecek Faaliyetler” başlığı altındaki 14’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında; lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf faaliyetler tanımlanmıştır. Maddenin (g) bendinde yapılan değişiklikle; Belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sanayi tesisleri ve tarımsal sulama amaçlı tesisler tarafından bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünün iki katı ve diğer kişiler bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi” muafiyet kapsamındaki faaliyetler olarak belirlenmiştir.
Söz konusu yapılan değişiklikle, Eskişehir Büyükşehir Belediyemize sözleşme gücünün iki katı kadar yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yapma hakkı tanınmasına rağmen, kamu yararı oluşturan bu hak, trafolarda kapasite açığı bulunmaması nedeniyle kullanılamaz hale gelmiştir.
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı tarafından 17 Mayıs 2024 tarih ve 32549 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2024/7 sayılı tasarruf tedbirlerini içeren genelgenin; “Enerji ve Su Alımları” başlıklı bölümünde; “Kamu Kurum ve Kuruluşları, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla kamu binalarında tasarruf hedefi ve uygulama rehberinde yer alan tasarruf önlemlerine uyacaklardır. Kamu bina ve tesislerinde enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek, yenilebilir enerji kaynaklarından faydalanılması hususunda azami gayret gösterilecektir.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Gerek söz konusu genelge hükümleri kapsamında azami tasarrufun sağlanması, gerekse yüksek enerji harcamalarının asgari düzeye indirilmesi amacıyla trafo kapasitelerindeki önceliğinin il sınırları içerisindeki belediyelerimize verilmesi önem arz etmektedir”
İbrahim Arslan, Bakan Bayraktar’a şu soruları yöneltti;
“İlimizde, çağrı mektubu alınmış, bağlantı anlaşması imzalanmış kaç proje vardır? Bu projelerden, süresi içinde (2 yıl) yapılmadığından iptal olan kaç proje olmuştur? TEİAŞ tarafından iptal olan bu projelere ait trafo kapasiteleri, iptal olduktan ne kadar süre sonra tekrar kullanıma açılmıştır? Açılan kapasitelere ait bilgiler nerede yayımlanmıştır?
Eskişehir mücavir alan sınırları içerisinde, özel sektör tarafından yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yapmak üzere kaç MWe kapasitede proje başvurusu yapılmıştır? Özel sektörün bu başvurularına istinaden kaç MWe kapasitesine TEİAŞ tarafından olumlu yanıt verilmiştir?
Eskişehir mücavir alan sınırları içerisinde, Kamu Kurum ve Kuruluşları tarafından yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yapmak üzere kaç MWe kapasitede proje başvurusu yapılmıştır? Kamu Kurum ve Kuruluşlarının bu başvurularına istinaden kaç MWe kapasitesine TEİAŞ tarafından olumlu yanıt verilmiştir?
İlimizdeki trafo merkezlerinde, trafo kapasitelerinin dolduğu bilgisi, ilgili kurumdan alınmıştır. Enerji maliyetlerinin arttığı, kamu yararı gözetilerek yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yapmanın elzem olduğu bugünlerde, ilimizdeki trafo kapasitelerinin artırılması için TEİAŞ tarafından yatırım yapılması planlanmakta mıdır?
Dağıtım kurumları nezdinde Kamu Kurum ve Kuruluşları için yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı üretimde öncelik sağlanması için mevzuat kapsamında değişlik içeren herhangi bir çalışma yapılmakta mıdır?”
