Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İlk Milli Helikopter Motoru TEI-TS1400’ün Teslim ve Tasarım Merkezi Açılış Töreni’ne video konferans yöntemi ile katıldı. Burada açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugün Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından başlatılan ve TEI tarafından yürütülen turboşaft motor geliştirme projemizde önemli bir gün yaşıyoruz. Gökbey helikopterimiz için Türk mühendisleri tarafından tasarlanıp imal edilen turboşaft motorumuzun test için teslimiyle tasarım merkezinin açılışını gerçekleştiriyoruz. Biraz önce tanıtımlarını dinlediğimiz ve izlediğimiz bu projeler ile inşallah savunma sanayinde yeni bir döneme giriyoruz. Turboşaft motor geliştirme projesi kapsamında yapılacak yatırımlar ve kazanılacak kabiliyetlerle TEI kendi alanında ülkemizde rol model haline dönüşecektir. Tasarım merkezinde ise mühendislerimiz tasarım ve araştırma geliştirme birimlerimiz çok daha verimli ve koordineli şekilde çalışmalarını yürütecektir. Ülkemize birlikte uluslararası arenada da milli sanayi kuruluşumuz TEI’nin sektörün en önemli oyuncuları arasında yer almasını hedefliyoruz. Dünya ülkelerinde motor teknolojileri konusunda söz sahibi bir elin parmakları kadar ülke var. Bir motorun geliştirilmesi için yurt içinde yazılımından malzemesine çok geniş bir ekosistemin beraber çalışması gerekiyor. Hamdolsun TEI artık sadece motor üreten değil, motor tasarlayan, üreten ve dünyaya satan bir marka haline dönüşüyor. Turboşaft projemiz ile ülkemizde bu ve benzeri sınıftaki motorları test edebilecek çok ciddi bir test alt yapısı da teşhis ediyoruz. Bu alt yapı aynı zamanda milli muharip uçak motoru gibi daha yüksek güç sınıfı motorlarımızın testinde de kullanılabilecek. Ayrıca yeni nesil hafif zırhlı araçlar, Altay tankı, İHA’lar ve füzelerimizle birçok platformumuzun çeşitli güç sınıflarındaki motorlarını da geliştiriyoruz. Allah’ın izniyle yakında tüm bu motorları envantere almaya başlayacağız. Helikopter turboşaft motorumuzla açtığımız yolda diğer savunma sanayi araçlarımızın motorlarının tamamını yapana kadar ilerlemeyi sürdüreceğiz. Bir yandan TUSAŞ’ı diğer yandan özel sektör kuruluşlarımızın gayretleriyle Türkiye’yi havacılık başta olmak üzere her türlü motor tasarımı ve üretimi alanında adres ülke yapma hedefimize adım adım yaklaşıyoruz” diye konuştu.
Diğer yandan törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Adnan Özbal, Hava Kuvvetleri Komutanı Hava Org. Hasan Küçükakyüz, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, Genelkurmay Başkanı Org Yaşar Güler, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız, Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, Milli Savunma Bakan Yardımcısı Muhsin Dere ve TEI Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut F. Akşit katıldı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, "TEI tarafından yerli ve milli imkanlarla geliştirilen, Türkiye’nin ilk milli helikopter motorunun TUSAŞ’a teslim ve TEI Tasarım Merkezinin açılış törenlerinde sizlerle bir aradayız. Bugün, savunma sanayimiz için tarihi bir güne daha birlikte şahitlik ediyoruz. Bir yandan, GÖKBEY’e ve daha pek çok platforma güç verebilecek ilk milli helikopter motorumuz TS 1400’ü TUSAŞ’a teslim ederken, diğer yandan bunun gibi daha nice milli motorların tasarlanacağı bir tasarım merkezini açıyoruz" dedi.
“Yıllık 60 milyon dolarlık bir ileri teknoloji ithalatının önüne geçmiş olacağız”
Seri imalata geçildiğinde yılda 60 milyon dolarlık bir ileri teknoloji ithalatının önüne geçmiş olunacağını aktaran Bakan Varank, “Türkiye, milli teknoloji hamlesi vizyonuyla, kritik teknolojilerin kullanıcısı değil, üreticisi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. İnsan kaynağımız zengin, mühendislik kabiliyetlerimiz oldukça gelişmiş durumda. Artık yüksek teknoloji ve ileri tasarım becerileri gerektiren işlere imza atıyoruz. İşte milli turboşaft motorumuz TS 1400 de bunun en güzel örneklerinden biri. 2019’un ocak ayında TEI’yi ziyaret ettiğimde TS 1400 motorunun testini gerçekleştirme imkânı bulmuştum. Bugün de, hamdolsun, motorumuzun teslim törenini gerçekleştiriyoruz. Bu motor, tamamen TEI mühendisleri ve teknisyenleri tarafından tasarlandı, geliştirildi ve üretildi. 700 kişilik bir ekip, 3 yıl boyunca gece gündüz demeden bu projede çalıştı. Gerekli sertifikasyon süreçlerinden sonra seri imalata geçildiğinde, hem bir yurtdışı bağımlılığından daha kurtulmuş hem de yıllık 60 milyon dolarlık bir ileri teknoloji ithalatının önüne geçmiş olacağız” diye konuştu.
“Milli hava araçlarımızda kullanılacak motorlar bu merkezde rahatlıkla tasarlanabilecek”
Gökyüzünde uçan her iki uçaktan birinde TEI’nin parçalarının olduğuna değinen Bakan Varank, “HÜRKUŞ gibi ATAK gibi milli hava araçlarımızda kullanılacak motorlar bu merkezde rahatlıkla tasarlanabilecek. Yüz akı kurumlarımızdan olan TEI, bu imkanlarla artık çok daha güçlü bir üretim dönemine adım atıyor. Bundan sonra TEI’nin adını çok daha sık duyacağımıza ben yürekten inanıyorum. TEI imalat ve tasarım kabiliyetleriyle dünyadaki sayılı merkezlerden biri. Bugün gökyüzünde uçan her iki uçaktan birinde TEI’nin parçalarının olması bir tesadüf değil, yetkinliğimizin bir sonucu. İşte bu yetkinliği desteklemek için biz de bakanlık olarak TEI ile yol arkadaşlığı yapıyoruz. TÜBİTAK Marmara Araştırmalar Merkezi’nde milli motorlarımızın kritik türbin kanatçıkları üretiliyor. Gaz türbinli motorların kritik döküm teknolojileri yine TÜBİTAK MAM’da geliştiriliyor. Haziran ayında testine katılma imkanı bulduğum Türkiye'nin ilk orta menzilli yerli füze motoru TJ300 de TÜBİTAK desteklerinden faydalanıyor” dedi.
“2000’li yıllarda yüzde 20’lerde olan yerlilik oranını yüzde 70’lere çıkardık“
Son olarak sektördeki yerlilik oranını yüzde 20’lerden yüzde 70’lere çıkardıklarını ifade eden Bakan Varank şunları söyledi
“2000’li yıllarda yüzde 20’lerde olan sektördeki yerlilik oranını Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bugünlerde yüzde 70’lere ulaştı. 2005 yılında savunma sanayi istihdamı 30 binlerdeyken, bu sayı bugün 75 bine yaklaştı. Sektörün ihracatı 337 milyon dolardan 2,7 milyar dolar seviyelerine geldi. 15 yıl önce en yüksek cirolu 100 savunma sanayi firması arasında tek bir Türk şirketi dahi yokken, bugün 7 firmamız bu listeye girmeyi başardı. İlk milli helikopter motorumuz TS 1400’ün ise kilogram başına ihracat değeri ise 6 bin dolar. İşte bu 18 yılda sıfırdan kurguladığımız AR-GE ve girişimcilik ekosisteminin, katma değerli üretimi önceleyen politikalarımızın başarısının ispatı. Türkiye’nin ilk milli helikopter motoru TEI-TS 1400’ün TUSAŞ’a teslimatının ve TEI tasarım merkezinin hayırlı olmasını diliyorum."
